Obszar planowany do objęcia Lokalną Strategią Rozwoju wg stanu na 31.12.2020 r. jest zamieszkiwany przez nie więcej niż 150 tys. mieszkańców (81514) oraz jest spójny przestrzennie.
LSR na każdym etapie jej przygotowania opracowana zostanie przy aktywnym udziale społeczności lokalnej. W opracowanie LSR zostaną zaangażowani przedstawiciele wszystkich sektorów, na których oparta jest działalność LGD tj. publicznego, gospodarczego i społecznego, a także przedstawiciele grup defaworyzowanych. Cały proces ukierunkowany będziez jednej strony na szerokie włączenie społeczne, w którym uczestnicy procesu będą mieli szansę zgłaszania swoich pomysłów, potrzeb i problemów. Ważne jednak, że w zastosowanych narzędziach, wykorzystywanych w konsultacjach szczególną uwagę zajmować będą zagadnienia dotyczące głównych cech podejścia LEADER, w szczególności określone w §3 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia, czyli innowacyjność, cyfryzacja, środowisko i klimat, zmiany demograficzne oraz partnerstwo w realizacji LSR. LSR współfinansowana będzie w szczególności ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Strategia współfinansowana będzie także ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).
Proces opracowania LSR będzie składał się z następujących etapów:
- Diagnoza potrzeb
- Wybór i określenie hierarchii celów strategii.
- Zdefiniowanie sposobów realizacji strategii.
- Stworzenie systemu zarządzania, monitorowania postępów w realizacji strategii oraz ewaluacji strategii.
- Określenie grup docelowych.
- Ustalenie planu finansowego LSR, w tym planowaną alokację w ramach każdego funduszu.
W trakcie opracowania LSR stosowane będą różnorodne metody partycypacyjne, dobrane odpowiednio do poruszanej tematyki, grupy docelowej czy też samego etapu opracowania LSR. Podczas opracowania strategii planuje się wykorzystanie zróżnicowanych środków komunikacji: bezpośredniej (rozmowy/dyskusje), elektronicznej (poczta elektroniczna) oraz masowej (posty na profilu Fb oraz informacje na stronach internetowych). Tym samym zostanie wykorzystany szeroki zakres danych pozyskanych w ramach konsultacji społecznych, przeprowadzonych na obszarze objętym LSR.
Konsultacje społeczne prowadzone w ramach procesu przygotowania LSR ukierunkowane będą w szczególności na zagadnienia dotyczące głównych cech podejścia LEADER, w szczególności: innowacyjności, cyfryzacji, środowiska i klimatu, zmian demograficznych ze szczególnym uwzględnieniem starzenia się społeczeństwa oraz wyludniania się obszaru planowanego do objęcia LSR oraz partnerstwa w realizacji LSR polegającego na wspólnej realizacji przedsięwzięć i projektów.
Proces konsultacji ukierunkowany zostanie na w/w zagadnienia poprzez zapewnienie udziału przedstawicieli organizacji/przedsiębiorstw/ podmiotów zajmujących się powyższą tematyką zarówno w spotkaniach konsultacyjnych jak i na etapie opracowywania celów, wskaźników oraz budżetu LSR. Do udziału w procesie konsultacji zapraszane będą także podmioty, które w latach 2016-2021 zgłaszały w LGD potrzebę nawiązania współpracy, pomysły oraz kierunki oczekiwanej współpracy (np. podmioty świadczące usługi w branży turystycznej).
Poniższe cechy LEADER będą uwzględnione w realizacji wszystkich etapów konsultacji społecznych, w tym podczas spotkań w każdej gminie, a także na etapie analizy zebranego materiału. Lokalna Strategia Rozwoju budowana jest oddolnie i to z zebranych informacji od różnych grup społecznych biorących udział w jej przygotowywaniu będą przygotowywane cele ogólne, szczegółowe oraz operacja, a także kryteria oceny wniosków. Na tym etapie przewidujemy takie rozwinięcie podstawowych cech podejścia LEADER:
- innowacyjność – będzie definiowana szeroko, tak w odniesieniu do innowacji społecznych jak i gospodarczych (biznesowych). Ukierunkowana będzie na rozwój takich działań, które nie występują na obszarze gminy lub obszarze działania całego LGD. Informacje na temat rozumienia innowacji i proponowanych działań innowacyjnych będą zbierane podczas spotkań w gminach, ankiety skierowanej do mieszkańców,
- cyfryzacja – będzie rozumiana szeroko. W ramach tego zagadnienia, LGD będzie zbierało informacje na temat problemów i potrzeb wynikających ze zdefiniowanych trzech stopni wykluczenia cyfrowego, mianowicie na poziomie infrastruktury, kompetencji podstawowych, oraz kompetencji zaawansowanych (umożliwiających twórcze wykorzystanie IT). Informacje na temat rozumienia cyfryzacji i proponowanych działań z tego zakresu będą zbierane podczas spotkań w gminach, ankiety skierowanej do mieszkańców,
- środowisko i klimat – będzie rozumiana szeroko, w odniesieniu tak do działań „miękkich”, nakierowanych na wzrost poziomu świadomości i wiedzy w zakresie zmian klimatycznych i działań mających na celu przeciwdziałanie zachodzącym negatywnym zmianom klimatycznym, jak i do działań „twardych”, w których działania inwestycyjne będą miały na celu realne oddziaływanie na poprawę stanu środowiska. Informacje na temat rozumienia tematu związanego ze środowiskiem i klimatem i proponowanych działań z tego zakresu będą zbierane podczas spotkań w gminach, ankiety skierowanej do mieszkańców.
- zmiany demograficzne (uwzględnienie tendencji starzenia się społeczeństwa oraz wyludnienia) – diagnoza oparta o dane GUS wskaże podstawowe wyzwania z zakresu zmian demograficznych. Już teraz jednak można stwierdzić, że będą one dotyczyły takich zagadnień jak starzenie się społeczeństwa, czy migracje. Ich konkretyzacja (targetowanie) zostanie przeprowadzona na podstawie zebranych danych z wykorzystaniem metod partycypacyjnych: spotkania w gminach, ankieta dla mieszkańców. Analiza zebranego materiału umożliwi zdefiniowanie problemów społecznych i tym samym grup defaworyzowanych.
- partnerstwo w realizacji LSR - na etapie prac konsultacyjnych przewiduje się mapowanie potencjalnych partnerów. Partnerstwa rozumiane będą szeroko i będą mogły dotyczyć trzech sektorów (biznesowy, społeczny, publiczny) i różnych branż podejmowanych działań (np. turystyka, przedsiębiorczość, promocja, aktywizacja).
W ramach konsultacji społecznych na terenie każdej z gmin planowanej do objęcia LSR tj. gmin Biecz, Bobowa, Gorlice, Lipinki, Łużna, Moszczenica, Ropa, Sękowa, Uście Gorlickie zostanie przeprowadzone po jednym spotkaniu w formie warsztatu strategicznego, a także jedno spotkanie podsumowujące zorganizowane w centrum obszaru działania LGD „Beskid Gorlicki” – Mieście Gorlice. Spotkania poświęcone będą w szczególności analizie potrzeb rozwojowych i potencjału danego obszaru, a także celów strategii, w tym wymiernych celów końcowych polegających na osiągnięciu określonych rezultatów oraz planowanych działań. Spotkania każdorazowo uwzględniały będą tematykę ewentualnych rozwiązań planowanych do zastosowania w zakresie innowacyjności, cyfryzacji, ochrony środowiska i zmian klimatu a także problematykę zmian demograficznych i wyludniania się obszaru LGD, odpowiednich do charakterystyki obszaru objętego LSR. Podczas spotkań poruszana będzie także tematyka nawiązywania współpracy i tworzenia partnerstwa w ramach wspólnej i komplementarnej realizacji LSR. Planowane spotkania w każdej gminie będą prowadzone z wykorzystaniem ćwiczeń, angażujących uczestników do pracy na rzecz zdobycia informacji niezbędnych do opracowania poszczególnych rozdziałów diagnozy, analizy SWOT oraz wskazania kierunków (celów) realizacji strategii. W ramach prowadzonych spotkań, uczestnicy zostaną poinformowani o głównych cechach Leader. Cechy te w dalszej kolejności będą stanowiły klucz do kategoryzacji zgłaszanych mocnych i słabych stron, problemów, czy zasobów.
W uzasadnionych przypadkach spotkania będą mogły zostać przeprowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, w szczególności gdy nie będą mogły odbyć się we wskazanym miejscu z uwagi na wprowadzenie ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Spotkania odbywać będą się według harmonogramu określonego w planie włączenia społeczności lokalnej, który zostanie zamieszczony na stronie internetowej stowarzyszenia. Do opracowania LSR zostaną także wykorzystane wyniki badań ankietowych przeprowadzonych na potrzebę ewaluacji zewnętrznej LSR z okresu programowania 2014-2020, a w razie gdyby niemożliwe było ich wykorzystanie ze względów formalnych badania te zostaną powtórzone.
Kolejną metodą partycypacyjną planowaną do realizacji podczas prowadzonych konsultacji społecznych będzie przeprowadzenie badań ankietowych wśród młodzieży poniżej 25 roku życia.
Dodatkową metodą partycypacyjną będą spotkania Zespołu Inicjatywnego, który nadzorował będzie proces opracowania LSR oraz będzie odpowiedzialny za podejmowanie decyzji odnośnie ostatecznych rozwiązań zawartych w LSR. Biuro Stowarzyszenia LGD „Beskid Gorlicki” będzie organizowało oraz technicznie obsługiwało spotkania Zespołu Inicjatywnego. Spotkaniom przewodniczyli będą przedstawiciele Zarządu Stowarzyszenia. W skład zespołu Inicjatywnego wejdą Członkowie LGD (w szczególności przedstawiciele organów LGD) reprezentujący wszystkie gminy objęte LSR, a także wszystkie sektory wchodzące w skład partnerstwa. Zespół analizował będzie informacje wypracowane w ramach poszczególnych etapów opracowania LSR i w oparciu o wyniki przeprowadzonej analizy oraz obowiązujące przepisy prawa podejmował będzie ostateczne decyzje na zasadzie konsensusu, lub, w zależności od potrzeb większością głosów. Dodatkowo, również analiza i praca zespołu inicjatywnego będzie ukierunkowana na zasady dotyczące głównych cech podejścia LEADER. Eksperci z różnych dziedzin (branż) i z różnym doświadczeniem zawodowym, którzy będą konsultowali bieżące efekty prac nad pisaniem kolejnych rozdziałów LSR, będą poinformowani o kluczowym znaczeniu cech podejścia LEADER podczas formułowania kierunków działań, operacji, a także kryteriów wyboru operacji. Spotkania zespołu będą odbywały się co najmniej raz na zakończenie każdego z kluczowych etapów prac nad LSR i w zależności od potrzeb organizowane będą w formie tradycyjnej, hybrydowej lub zdalnej. Spotkania stacjonarne/hybrydowe zespołu odbywać się będą w biurze Stowarzyszenia lub w siedzibie Starostwa Powiatowego w Gorlicach, z którym LGD współpracuje od kilkunastu lat. Spotkania zapośredniczone będą prowadzone z wykorzystaniem odpowiedniej platformy internetowej, umożliwiającej spotkania zespołu. Ze spotkań sporządzane będą protokoły zawierające informacje o podjętych decyzjach.
W ramach w/w planowanych metod konsultacji społecznych pojawią się pytania do uczestników dotyczące głównych cech podejścia LEADER. Pytania te będą zróżnicowane w zależności od grupy docelowej, która uczestniczyła będzie w poszczególnych metodach konsultacyjnych.
Konsultacje będą prowadzone także przy użyciu strony internetowej, na której będą upubliczniane materiały opracowane przez Zespół Inicjatywny, do których będzie można zgłaszać sugestie i uwagi za pośrednictwem poczty elektronicznej.
Ważnym elementem prac koncepcyjnych będzie wypracowanie rozwiązań ukierunkowanych na pomoc grupom defaworyzowanym. Prace nad ich zdefiniowaniem również będą elementem poddawanym konsultacjom społecznym, tak na spotkaniach w gminach, jak i poprzez badania wśród mieszkańców, czy podczas konsultacji online. W tym przypadku również narzędzia pracy ukierunkowane zostaną na zagadnienia wynikające wprost z cech podejścia LEADER, dlatego przy określaniu tych grup, w narzędziach do wypełniania/oceny zostaną predefiniowane możliwości wyboru, natomiast podczas wypowiedzi otwartych, informacja o szczególnym ich znaczeniu zostanie przekazana.
Warto również podkreślić na dużą rolę analizy danych zastanych w procesie formułowania kierunków strategicznych działania LGD. Na podstawie statystyk publicznych zebrane i przeanalizowane zostaną dane nawiązujące do cech podejścia LEADER. W rozdziale LSR (Diagnoza) opisane zostaną wybrane dane, które wskażą na lokalną potrzebę realizacji działań odnoszących się do cech podejścia LEADER.
W efekcie prowadzonych działań powstanie dokument strategiczny, który będzie odpowiadał na realne potrzeby mieszkańców obszaru LGD „Beskid Gorlicki”, trafnie diagnozował lokalne zasoby i określał perspektywiczne kierunki rozwoju obszaru. Opracowana LSR zawierała będzie m.in. określenie obszaru geograficznego i jego populacji; opis zaangażowania społeczności lokalnej w jej opracowanie; analizę potrzeb rozwojowych i potencjału obszaru (analiza SWOT); cele, planowane rezultaty i działania, ustalenia w zakresie zarządzania, monitorowania i ewaluacji oraz plan finansowy.
LGD podczas prowadzonego procesu opracowania strategii LGD będzie informowało i rozpowszechniało informację o pomocy otrzymanej w szczególności ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.